Các vị đại đệ tử của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni

Khoảng thời gian giáo của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, từ lúc thành đạo cho tới khi nhập Niết Bàn là 45 năm, thì xung quanh của ngài có rất nhiều vị đệ tử, từ người xuất gia cho tới người chưa xuất gia, nhưng đặc biệt trong đó có mười vị đại đệ tử được cho là nổi bật nhất.

Tôn giả La Hầu La hay Mật hanh đệ nhất: ông là con của thái tử Tất Đạt Đa và công chúa Da Du Đà La, khi về thăm quê, Phật phương tiện đưa La Hầu La đi tu. Nhờ có được sự giáo hóa và tập luyện nên phần máu vương giả dần phai mờ và trở nên hòa nhã hơn. Ông đã siêng năng luyện mật hạnh, kiên trì giới luật, tinh tấn đạo tâm.

Tôn giả A Nan hay Đa Văn đệ nhất: ông là em họ của Đức Phật, xuất gia, sau đó về thăm hoàng cung, ông là vị tỳ kheo đệ nhất về năm mặt là đa văn – cảnh giác – sức khỏe đi bộ – lòng kiên trì – hầu hạ chu đáo. Được đề nghị làm thị giả Đức Phật, ông chấp nhận với điều kiện Thế Tôn từ chối bốn việc và chấp thuận bốn việc.

Tôn giả Ưu Ba Ly hay Trì giới đệ nhất: xuất thân từ giai cấp nô lệ Thủ Đà La, làm nghề mộc, hầu hạ trong cung. Khi Phật về thăm Ca Tỳ La lần đầu và chấp thuận cho các vương tử xuất gia, Ưu Ba Ly tủi hổ cho phận mình sanh ra nơi hạ tiện, làm thân nô lệ, lại muốn đi tu cũng không được, nhưng đã được Phật cho xuất gia.

Tôn giả Ca Chiên Diên hat Luận Nghị đệ nhất: với khả năng ăn nói đơn giản, người vấn nạn đều phải thần phục, nhờ đó ông đã cảm hóa được nhiều người, giúp họ giác ngộ trở về tam bảo.

Tôn giả Phú Lâu Na hay Thuyết pháp đệ nhất: đây là tên gọi ngắn gọn, khi thuyết pháp mới có, được Đức Phật khen ngợi biệt tài ngôn luận của tôn giả trước đại chúng.

Tôn giả Tu Bồ Đề hay Giả Không đệ nhất: ngài sanh trong gia đình toàn hiện ra những triệu chứng Không, các đồ vật trong nhà tự nhiên biến mất chỉ còn lại mùi hương và hào quang.

Tôn giả A Nâu Đà La hay Thiên nhãn đệ nhất: được Đức Thế Tôn khên và đại chúng khâm phục là Thiên nhãn đệ nhất. Là người tu hành thanh tịnh, không bị sắc đẹp cám dỗ, nhưng ông hay ngủ gục khi nghe Phật thuyết pháp.

Tôn giả Ma Ha Ca Diếp hay Đầu Đà đệ nhất: ông sinh hoạt theo hạnh đầu đà là lối sống đơn giản để thanh tịnh tâm hồn, tinh thông thiền định, là gương sáng cho chúng tăng về hạnh ít muốn – biết đủ – tinh tân – viễn ly.

Tông giả Mục Kiền Liên hay thần thông đệ nhất, có xuất thân trong gia đình danh tiếng, ông nhiều lần thi triển thần thông để giáo hóa cứu độ con người.

Tôn giả Xá Lợi Phất hay Trí tuệ đệ nhất: là trưởng tử của Đức Phật, chấp pháp tướng quân, dạy dỗ chúng thay Đức Phật, cũng như hướng dẫn cho các vị đắc quả A La Hán.