01. Phong Thủy là gì?

Phong thuỷ phương Đông đã tồn tại trên hai nghìn năm ở Trung Hoa, cực thịnh nhất vào các triều nhà Minh, Thanh đến đầu thế kỷ XX.

Phong thuỷ là địa thế, địa hình, thế đất và nước quanh ta. Phong thuỷ là môi trường mà con người tồn tại trong đó. Thuật phong thuỷ là những luận lý, những suy nghĩ của con người và các thích ứng cuộc sống của con người khi nằm trong cái phong thuỷ ấy. Như thế phong thuỷ là tồn tại khách quan còn thuật phong thuỷ là lý thuyết, sản phẩm của ý thức liên quan đến phong thuỷ.

Phong thuỷ rất trừu tượng lại rất cụ thể với đời sống con người. Đọc phong thuỷ và nghe về phong thuỷ đôi khi bàn về nhà của người đang sống, mồ mả của kẻ đã chết – một không khí sống, chết đan xen, đất trời hoà nhập, khiến thế gian nửa tin nửa ngờ. Nhiều giai thoại xưa còn được thêu dệt tình tiết ly kỳ, một số sự kiện lịch sử bị tô vẽ khiến phong thủy có thêm bộ mặt thần bí.

︾︾︾︾︾︾︾︾︾︾︾︾︾︾︾︾︾︾

 Vòng tay Đá Phong Thủy tự nhiên

 ︽︽︽︽︽︽︽︽︽︽︽︽︽︽︽︽︽︽

Vòng tay đá Phong thủy

Xưa kia để xem một thế đất đặt mả, nhiều thầy địa lý phải ở với gia chủ cả năm trời, sáng cơm rượu rồi đi ngắm nghía đất trời rong ruổi ngoài đồng. Chiều về đọc sách, khểnh duỗi tư duy để rồi nhập nhoạng tối lại thành kính và đợi chờ đất phát.

Trong phong thuỷ và thuật phong thuỷ có cái lý giải được theo khoa học là địa hình, địa thế làm nhà chịu ảnh hưởng của địa chất công trình, địa chất thuỷ văn, vi khí hậu. Xem thế đất làm nhà chính là chọn xây ngôi nhà theo các điều kiện thuận lợi về phương vị, khí hậu, địa chất công trình tốt, địa chất thuỷ văn phù hợp. Điều này thường dễ được dân gian chấp nhận.

Làm cho phong thuỷ thần bí, võ đoán những thế đất này thì đau mắt, thế đất kia con gái lại góa chồng …là điều chưa hẳn dễ tin. Đọc phong thuỷ, tìm hiểu phong thuỷ để tìm ra yếu tố để nó tồn tại như hiện tượng văn hóa, dùng nhãn quan khoa học để khen cái được, chê cái bịa đặt là điều cần làm. Đối chiếu những điều đã có trong phong thuỷ và thuật phong thuỷ, gạn đục khơi trong với phong thuỷ là điều có thể làm được.

Phong thuỷ gắn liền với đất đai, với phương thức. Tri thức về phong thuỷ không thể tách rời với những khái niệm cơ bản về phương vị hiếu theo cách của người Tàu cổ.

Để xác định phương vị khi đi khảo sát đất đai, nghề phong thuỷ dùng dụng cụ gọi là la bàn. La bàn phong thủy lớn gọi là la kinh. La bàn nhỏ gọi là trốc long. Trên la bàn, la kinh hay trốc long vẽ nhiều vòng tròn và các vạch xuyên tâm chia phương vị Đời Minh có Từ Chi Mạc soạn “La kinh đỉnh môn trâm” có hai quyển chỉ nam châm. Sách này cho rằng là kinh lúc đó có 24 hướng, bỏ quên 12 chi của tiên thiên, nên thêm 12 chi, chia làm 33 tầng, trình bày bằng chữ và vẽ hình. ”Ngoài ra sách còn một phụ lục do Chu Chỉ Tương vẽ.

Môn phong thủy có từ thời cổ ở Trung Quốc và phát triển hưng thịnh trong triều đại nhà Tần. Từ đấy bắt đầu hình thành 2 trường phái lớn? Phái Đổ Trạch và phái Hình Pháp (Hình thế). Trường phái Hình thế, chú trọng đến hình thế núi sông, sử dụng la bàn để xác định hướng. Trường phái này có xu hướng thực dụng và khoa học nên đã phát triển thành trường phái phong thủy lớn hiện nay, được gọi là trường phái chính thống.

Ở Việt Nam, trường phái Hình thể xâm nhập từ rất lâu được cho là vào thời Cao Biền nhà Đường, được dân gian gọi là Bát cẩm trạch. Cụ Tả Ao, người Hà Tĩnh cũng được coi là ông tổ địa lý của nước ta.

Bên cạnh phái Hình thế còn có trường phái Lý khí. Khí luận cho rằng sơn bao thủy bọc là điều kiện địa lí hùng vĩ của âm dương phong thủy tốt. Khí có tác dụng chủ đạo đối với sự hưng suy của sự vật hiện tượng. Khí ý chỉ khi trường (nơi khi đến, khí tụ) tốt, dòng khí lưu thông, tàng phong tụ khí. Địa vận (vận đất) thay đổi theo sự biến chuyển của thời gian, còn thiên khí cũng thay đổi theo. Thiên vận biến đổi theo sự biến chuyển lưu niên phi tinh, địa khí cũng biến đổi tương ứng theo sự biến chuyển của thiên vận. Nhận thức như thế không dễ được nhiều người chấp nhận, thậm chí một thời bị cho là mơ hồ thiếu cơ sở khoa học.

Bất luận mảnh đất ra sao, mục đích của người xưa là ở chỗ tụ khí. Người xưa nói: “An táng, thừa sinh khí vậy”. Khi là nguồn gốc của vạn vật. Mọi sự vật đều sinh ra, lớn lên, suy vong theo sự thay đổi của khí, tự khi là cát,vì vậy mới vinh hoa phú quý, mất khi là hung vì vậy mới suy bại bần tử. Điều kiện quan trọng để tụ khí là ở gió và nước. Phong thủy học cho rằng: “Khí theo gió tản, gặp thủy thì dừng. Người xưa tìm đất tụ khí, khí không tản, khi di chuyển và khi dừng lại”. Hay “Không có nước, gió thổi đến thì khí tán, có nước thì khi dừng mà không có gió vì vậy hui chủ phong thủy là điều quan trọng nhất của địa học. Trong đó, lấy đắc thủy là số một, đất tàng phong (chắn gió) là số hai”. Vì vậy mới có từ “phong thủy”.